8 Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Financiële kengetallen

Sinds een aantal jaren dienen er verplicht een aantal financiële kengetallen opgenomen dienen te worden in de paragraaf Weerstandsvermogen.  

Door middel van deze kengetallen en hun beoordeling ontstaat er een beter beeld van de financiële positie van de gemeente.

De volgende zes financiële kengetallen worden onderkend:

  1. Netto schuldquote
  2. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
  3. Solvabiliteitsratio
  4. Grondexploitatie
  5. Structurele exploitatieruimte
  6. Belastingcapaciteit

Kengetallen:

rekening 2018

begroting 2019

rekening 2019

Netto schuld quote

34%

34%

23%

Netto schuld quote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

23%

25%

16%

Solvabiliteitsratio

54%

59%

53%

Grondexploitatie

36%

32%

19%

Structurele exploitatieruimte

-3,25%

0,18%

-6,37%

Belastingcapaciteit

83%

87%

87%

1. Netto schuldquote (gecorrigeerd)

Definitie:
De netto schuldquote geeft de verhouding weer tussen het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. In het verlengde hiervan kennen we ook de zogenoemde “Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen”. Bij deze specifieke quote wordt er gekeken naar het effect van door de gemeente verstrekte leningen op de schuldenlast van de gemeente.

bedragen x € 1.000

rekening 2018

begroting 2019

rekening 2019

Vaste schulden

+

19.127

17.732

17.732

Netto vlottende schuld

+

7.590

4.000

7.169

Overlopende passiva

+

3.728

4.000

4.737

Financiële activa

0

0

0

Uitzettingen

-

7.381

4.000

6.336

Liquide middelen

-

260

110

136

Overlopende activa

-

1.998

1.500

5.973

Totale baten

61.848

59.532

73.888

Netto schuldquote

34%

34%

23%

bedragen x € 1.000

rekening 2018

begroting 2019

rekening 2019

Vaste schulden

+

19.127

17.732

17.732

Netto vlottende schuld

+

7.590

4.000

7.169

Overlopende passiva

+

3.728

4.000

4.737

Financiële activa

-

6.452

5.361

5.194

Uitzettingen

-

7.381

4.000

6.336

Liquide middelen

-

260

110

136

Overlopende activa

-

1.998

1.500

5.973

Totale baten

61.848

59.532

73.888

Netto schuldquote

23%

25%

16%

Beoordeling:
De verhouding tussen schulden en baten is goed. De verbetering ten opzichte van 2018 is met name het gevolg van hogere inkomsten in de grondexploitaties.

2. Solvabiliteitsratio

Definitie:
De mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Dit wordt uitgedrukt in het percentage eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal. In het bedrijfsleven is dit een veelgebruikte ratio en daar wordt een minimum norm gehanteerd tussen 25% en 40% voor een solvabele vermogenspositie.

bedragen x € 1.000

rekening 2018

begroting 2019

rekening 2019

Eigen vermogen

46.719

43.792

44.250

Balanstotaal

85.927

74.065

84.151

Solvabiliteitsratio

54%

59%

53%

Beoordeling:
Het solvabiliteitsratio van 53% laat zien dat de gemeente Dalfsen een zeer solvabele vermogenspositie heeft en verhoudingsgewijs dus meer eigen vermogen dan vreemd vermogen bezit.

3. Kengetal grondexploitatie

Definitie:
De boekwaarde van de voorraden grond zijn van belang, want deze waarden moeten meerjarig worden terugverdiend bij de verkoop. De ratio wordt berekend door de bouwgrond in exploitatie te delen door de totale baten van de programmabegroting in de bijlage 4.2.

bedragen x € 1.000

rekening 2018

begroting 2019

rekening 2019

Niet in de exploitatie genomen bouwgronden

0

0

0

Bouwgronden in exploitatie

22.359

19.171

14.127

Totalen baten

61.848

59.532

73.888

Kengetal grondexploitatie

36%

32%

19%

Beoordeling:
Dit kengetal laat zien wat de verhouding tussen de totale baten en de terug te verdienen bedragen aan bouwgronden is. Door de grotere uitgifte van gronden, met name Oosterdalfsen, is dit kengetal in 2019 verbeterd.

4. Structurele exploitatie ruimte

Definitie:
Om een flexibele begroting te kunnen bewerkstelligen is het zinvol de structurele baten hoger te laten zijn dan de structurele lasten. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.

bedragen x € 1.000

rekening 2018

begroting 2019

rekening 2019

Totale structurele lasten

62.721

60.792

74.082

Totale structurele baten

59.006

59.192

67.808

Totale structurele toevoegingen aan reserves

0

20

0

Totale structurele onttrekkingen aan reserves

1.705

1.730

1.566

Totale baten

61.848

59.532

73.888

Structurele exploitatieruimte

-3,25%

0,18%

-6,37%

Beoordeling:
De structurele exploitatieruimte is negatief. Dat betekent dat we structureel meer uitgeven dan we ontvangen. In deze jaarrekening zijn de richtlijnen van de notitie structurele en incidentele baten en lasten (miv 2019) van toepassing. Hierdoor worden meer posten als structureel gezien. Anderzijds zien we meer structurele kosten door alle ontwikkelingen op het gebied van het sociaal domein.

5. Belastingcapaciteit

Definitie:
De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo en 'waarstaatjegemeente.nl' publiceren deze gegevens.

bedragen x € 1.000

rekening 2018

begroting 2019

rekening 2019

A

OZB-lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ waarde

302

320

315

B

Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ waarde

137

137

130

C

Afvalstoffenheffing voor een gezin

161

174

197

D

Eventuele heffingskorting

0

0

0

E

Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde WOZ waarde

600

631

642

F

Woonlasten landelijk gemiddelde voor gezin in t-1

721

723

739

(E/F) x 100%

Beoordeling:
De stijging van het tarief voor afval wordt met  name veroorzaakt door lagere ontvangsten voor het ingezamelde PMD (plastic flessen en flacons, metalen verpakkingen en drankenkartons) als gevolg van landelijke discussies over kwaliteit van PMD in combinatie met de recyclingsdoelstellingen. Daarnaast zijn de kosten hoger als door de eisen voor het verwerken van PMD.

De woonlasten in de gemeente Dalfsen liggen ruim lager dan het landelijk gemiddelde.
Om de bedragen per huishouden te kunnen berekenen zijn voor gemeenten met tariefdifferentiatie aannames gemaakt omtrent de aangeboden hoeveelheid afval. Hierbij wordt rekening gehouden met het feit dat diftargemeenten minder afval inzamelen.